از مجموعه هفت جلدی «ایران من» تازه‌ترین اثر دکتر رضا منصوری در کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شریف رونمایی شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه صنعتی شریف؛ عصر روز یک‌شنبه 25 اردیبهشت‌ماه 1401، مراسم رونمایی از مجموعه هفت‌جلدی «ایران من» تازه‌ترین اثر دکتر رضا منصوری، فیزیکدان، کیهان‌شناس، استاد بازنشسته دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف با حضور دکتر محمدجواد لاریجانی مدیر پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، دکتر حدادپور معاون پژوهشی دانشگاه و جمعی از استادان، مدیران و دانشجویان در کتابخانه مرکزی دانشگاه برگزار شد.
در ابتدای این مراسم دکتر شانت باغرام رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه ضمن قدردانی از دکتر منصوری و انتشارات دیبایه گفت: تشکر ویژه می‌کنم از مسئولین دانشگاه که با متانت، همفکری، خوش‌فکری و راهبری خود این امکان را فراهم آوردند تا این جلسه در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شود.
وی گفت: از دکتر منصوری تشکر می‌کنم که با نوشتن این کتاب، اندیشیدن را به شجاعت وصل کرد و نسل ما، دانشجویان و کسانی که در این دانشگاه تحصیل کردند را از دامگاهِ ترس اینکه ایران خوب نخواهد بود برهاند و یادآوری کند که ایران خوبی خواهیم داشت.
دکتر رضا منصوری هم در این نشست در سخنانی، با اشاره به انگیزه‌های خود برای تالیف این اثر گفت: این کتاب، کتابی‌ست برای همه‌ی ایرانیان چه در داخل و چه در خارج از کشور، در واقع هر آن‌کس که به ایران علاقه‌مند است می‌تواند این کتاب را بخواند. نامِ این کتاب را «ایران من» گذاشتم چون ایران خانه‌ی من است، متعلق به من است، ایرانِ من است، زیستنم در آن معنی داشته و لذتم در دیدن آرامش و رفاه ساکنان آن بوده! من این کتاب را برای آنها نوشته‌ام.
وی درباره‌ی موضوعاتی که در این مجموعه به آن اشاره شده است هم گفت: در این مجموعه سه موضوع کلی مطرح شده است؛ یکی توسعه‌ی علمی ایران، دیگری زبان فارسی به عنوان زبان علم و دیگری هم موضوع دانشگاه، علم و تفکر مدرن. در حقیقت این سه موضوع خلاصه‌ی «ایران من» است. دوره‌ی اول کتاب‌های من، شامل ایران ۱۴۲۷، واژه‌گزینی در ایران و جهان، و نیز چهار سال در وزارت عتف، بیان تصور من از ایران گذشته و آینده، نقش زبان فارسی در توسعه‌ی ایران، و نیز تجربه‌ی اجرایی در زمینه‌ی علم و پیچیدگی اجرای ایده‌های توسعه‌ای آن در عالی‌ترین سطح در ایران بوده است.
دکتر منصوری در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه به باور او، ما هنوز در ایران «دانشگاه» به معنای دقیق کلمه نداریم و آنچه داریم، مدارسِ عالی است، گفت: ممکن است و حتما برخی همکارانِ من از این گفته ناراحت شوند ولی ما هنوز در ایران مفهومِ دقیق دانشگاه را پیاده نکرده‌ایم و آنچه داریم در واقع دانشگاه نیست. تجربه‌ی اجرایی در پژوهش ایران چشمان مرا به روی واقعیت‌هایی باز کرد که آگاهی از آن پیش‌فرض هرگونه برنامه‌ریزی برای توسعه‌ی کشور است- که من از آن آگاه نبودم. این آگاهی، در دهه‌ی هشتاد، ذهن مرا به سوی مفهوم معماری علم پیش برد و نیز درک عمیق‌تری از دوره‌ی‌گذاری که در آن هستیم و نابسامانی‌هایی که در این دوره‌ی نقل- به معنی تخصیص دوره‌ی گذار به وضعیت علم و دانش در ایران- احساس می‌کنیم.
در بخشی از این مراسم دکتر محمدرضا اجتهادی عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف به عنوان یکی از دانشجویان سابق دکتر منصوری به بیان ویژگی‌های ایشان پرداخت. وی گفت: دکتر منصوری فردی شناخته شده نه تنها در میان دانشگاهیان بلکه در میان فعالان اجتماعی و نیز اندیشمندان غیردانشگاهی است. در آن زمان در دانشکده‌های فیزیک ایران بیش از آن که به پژوهش توجه شود تمرکز بر آموزش بود. اما دکتر منصوری افزون بر معلمی به عنوان یک پژوهشگر با استاندارهای جهانی، مقالاتی در مجلات معتبر منتشر کرده بود و این نشان می‌داد که حرف‌هایی دارد که شنیدنش برای دیگران جذاب است.
دکتر اجتهادی خاطرنشان کرد؛ دکتر منصوری از ابتدا بر ساماندهی نهادهایی برای دستیابی به اجتماع علمی متمرکز بود و سالها نقش مهمی در مرکز نشر دانشگاهی بازی کرده بود. با انگیزه و عشق به ایران برگشته بود تا در ایران موثر باشد. انجمن فیزیک ایران یکی از نهادهایی است که در احیا و فعال کردنش بسیار موثر بود. وی با توجه به اهمیتی که برای نشر قائل بود چند مجله خیلی ارزشمند را پایه‌گذاری کرد. تولد مجله فیزیک ایران در همان سالها، به مدیر مسئولی و سردبیری دکتر منصوری یکی از این حرکات ارزنده بود.
عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک در بخشی از صحبت‌هایش گفت: انسانها وقتی راه می‌روند ردی از خود باقی می‌گذارند، بعضی از این ردها کم عمق هستند و با وزش بادی از بین می‌روند، اما رد بعضی‌ها آنقدر عمیق است که به نظر می‌رسد بر روی سنگ حک شده است. رد پای دکتر منصوری بسیار عمیق است. این رد پا بر سنگ‌های ایران حک شده است. چون اینگونه خواسته است. عشق به میهن را به مجموعه خصوصیاتی که از ایشان بر شمردم اضافه کنید.
وی گفت: دکتر منصوری بسیار هموار می‌نوشت. سرمقاله‌های مجله فیزیک برای چند دهه یکی از مجموعه‌های غنی از نوشته‌های ایشان است. و اگر امروز مجموعه هفت جلدی ایران من را داریم به دلیل این خصوصیت است که همچنان در ایشان پا برجاست.
دکتر اجتهادی در پایان صحبت‌هایش اذعان داشت: دکتر منصوری شجاعت داشته که آنچه در این چهل سال نوشته و گفته است را جمع کرده و در مجموعه‌ای که امروز در پیش روی ماست منتشر کرده، و این فرصت را به ما داده است که با باورها و آرزوهایش آشنا شویم و قضاوتش کنیم. آرزوهایی که هنوز به دست‌یافتن بعضی از آنها امیدوار است. چند نفر از ما امروز مانند چهل سال پیش خود می‌اندیشیم؟ چند نفر از ما از آنکه آنگونه می‌اندیشیده‌ایم شرمنده نیستیم؟ دکتر منصوری آنچه در این چهل سال اندیشیده را مکتوب کرده و امروز منتشر کرده است و این خیلی شجاعانه است.
دکتر محمدجواد لاریجانی نیز در بخش دیگری از این مراسم با اشاره به سابقه همکاری 30 ساله با دکتر منصوری گفت: ایشان در حمایت از دانش در کشور ما خدمات ارزشمندی انجام داده و می‌توان گفت در علوم پایه در ایران کسی به اندازه ایشان فعالیت‌های اثرگذار نداشته است.
وی در ادامه به بیان برداشت‌ها و تحلیل‌های خود از این مجموعه هفت جلدی پرداخت.
شایان ذکر است دکتر ناصر فکوهی انسان شناس و استاد دانشگاه تهران و شهرداد میرزایی مدیر انتشارات دیبایه از دیگر سخنرانان این مراسم بودند. همچنین دکتر منصوری در بخشی از این مراسم پاسخگوی 7 سوال محوری مطرح شده از این مجموعه 7 جلدی بود.
گفتنی است؛ مجموعه‌‌ی «ایرانِ من» در هفت جلد توسط نشر دیبایه منتشر شده است. دوره نخست کتاب‌ها با نام‌های ایران ۱۴۲۷، واژه‌گزینی در ایران و جهان و چهارسال در وزارت عتف، بیان تصور منصوری از ایران گذشته و آینده، نقش زبان فارسی در توسعه ایران و تجربه اجرایی در زمینه علم و پیچیدگی اجرای ایده‌های توسعه‌ای آن در عالی‌ترین سطح در ایران است.
سه عنوانِ دیگرِ این مجموعه با نام‌های معماریِ علم، سندرم دوره نقل (در دو جلد) و مبانی علم و طراحی مفهومی دانشگاه در ایران و مبانی تفکر در علوم فیزیکی نتیجه تأملات نویسنده در این دوره است.
به اعتقادِ خود نویسنده، همه گزاره‌هایی که در این کتاب‌ها نوشته شده زمانی به‌خوبی درک می‌شود که خواننده از مبانی تفکر در علوم مدرن و به‌ویژه علوم فیزیکی مطلع باشد.